در طول تاریخ بعد از اسلام، در اصفهان چهارباغ‌هایی وجود داشته است؛ ازجملۀ آن‌ها می‌توان «چهارباغ ملکشاهی»، «چهارباغ قهوه‌ای»، «چهارباغ سلجوقی»، «چهارباغ صفوی» و… را نام برد. «چهارباغ صفوی» در دورۀ شاه‌عباس اول طراحی شد. شاه‌عباس خیابانی ساخت که باغ‌ها را اجارۀ ابدی کرد و سالانه دویست تومان اجاره‌بهای آن‌ها را می‌پرداخت. شاه‌عباس به‌اندازه‌ای به ساختن این خیابان علاقه داشت که نمی‌خواست بدون حضور او حتی درختی کاشته شود. خیابان را از سویی چهارباغ نامیدند؛ چون قبل از آن، چهار انگورستان وجود داشت که هر چهار باغ وقف مسجد بود.
راجر سیوری، در کتاب «ایران عصر صفوی»، دربارۀ این باغ‌ها می‌نویسد: «… در طرف شرق، باغ بلبل، باغ توت و باغ درویشان قرار داشت. در طرف غرب هم باغ تخت و باغ هشت‌گوشه و تاکستان واقع شده بود.» ورودی این باغ‌ها با نظم‌وترتیب خاصی کنار هم قرار داشت. غرفه‌ها و طاق‌نماها به‌مانند دیوارهایی برای باغ‌های باشکوه شاهی بود و مردم شهر را در لذت‌بردن از باغ‌هایی که گاه نام آن‌ها با کلمه‌هایی چون بلبل، میوه‌ها یا بهشت برین عجین بود، همراهی می‌کرد.
خیابان سه گذر داشت: گذر مرکزی، گذر راست و گذر چپ. گذر مرکزی ویژۀ سواران و کاروانیان بود و با سنگ‌های بزرگ سنگفرش شده بود. دو گذر راست و چپ آن در طول مسیر، جوی آب و آب‌نما داشت که در دو سوی جوی، گل‌های رنگارنگ زیبایی کاشته بودند.
شهرسازان عصر صفوی برای توسعۀ شهر به‌طرف جنوب در کنار چهارباغ، محلات جدیدی با برنامه‌ریزی قبلی ساختند؛ بدین ترتیب محلات تبریزی‌ها (عباس‌آباد فعلی)، خواجو، جلفا و سعادت‌آباد و فرح‌آباد یکی پس از دیگری احداث شد.
چهارباغ عباسی سده‌های متوالی همواره بینندگان، سیاحان خارجی و مورخان را مجذوب می‌ساخت؛ به‌طوری‌که سفرنامه‌نویسان در آثار خود این خیابان را به‌تفصیل معرفی کرده و دربارۀ آن مطالبی نوشته‌اند؛ به‌عنوان نمونه «پیر لوتی»، سیاح و شاعر فرانسوی، در حدود صدسال پیش آن را زیباترین گردشگاه دورۀ شاه‌عباس نامید و «شانزه‌لیزه» خواند.
اولین بار در دوران حکومت قاجار، خیابان چهارباغ نه‌فقط به‌عنوان تفرجگاه، بلکه به‌عنوان مکان تجارت هم نقش داشته است. این خیابان در زمان ظل‌السلطان، حاکم اصفهان، دچار خرابی‌های بی‌شماری شد و شکوه و عظمت دوران اولیه را از دست داد؛ گزارش دیگری از وضعیت چهارباغ در اواخر دوران قاجار حاکی است که ظل‌السلطان خیابان و حوض‌ها را تخریب کرد و سنگ‌های آن‌ها را برد و درختان را برید و راهروی وسط خیابان را صاف کرد. گزارش یحیی دولت‌آبادی از این خیابان در اواخر دورۀ قاجار نشان‌دهندۀ وضعیت فلاکت‌بار این خیابان است. وضعیت خیابان چهارباغ در دوران قاجاری به سرنوشت کاخ‌های صفوی گره خورده بود و روبه ویرانی می‌رفت؛ اما اعیان و اشراف دورۀ قاجاریه در راستای سنت چهارباغ‌سازی قدم‌های مهمی برداشتند. صدر اصفهانی در دوران فتحعلی‌شاه در محلۀ باغات متصل به پل خواجو، چهارباغ خواجو را ساخت که در آغاز به نشان ارادت به فتحعلی‌شاه نام آن را چهارباغ فتح‌آباد گذاشت و بعدها به چهارباغ خواجو معروف شد. صدر که لقب امین‌الدوله هم داشت، در دوران خود چهارباغ امین‌آباد را در مقابل چهارباغ خواجو بنا کرد. چهارباغ حسین‌آباد در محلۀ طوقچی نیز در همین دوران ساخته شد.
پس از قاجار، خیابان چهارباغ به‌مرور با ساخت منازل مسکونی در باغ‌های اطراف آن، به بازار خریدوفروش مایحتاج اهالی و مسافران تبدیل شد. تغییر ساختار کلی این خیابان، در زمان رضاشاه در حدود سال ۱۳۰۷ش رخ داد. در این دوره، با توسعۀ این خیابان به‌طرف شمال، خیابان چهارباغ پایین ساخته شد. درواقع، در دوران پهلوی این خیابان یکی از مسیرهای اصلی رفت‌وآمد اتومبیل‌ها بود. چهارباغ برای رفت‌وآمد ساخته نشده بود؛ بلکه نخست گردشگاهی عمومی بود که مردم در کنار جوی‌های پرآب و در زیر سایۀ درختان آن قدم می‌زدند.
چهارباغ امروز دیگر رنگ‌وبوی دورۀ صفوی را ندارد؛ نه از درختان آن دوره خبری هست و نه از باغ‌ها و کاخ‌ها و تفرجگاه‌ها و گردشگاه‌های عمومی. چهارباغ امروز با چهارباغ دورۀ پهلوی هم تفاوت‌هایی پیدا کرده است. چهارباغی که پیرزن‌ها و پیرمردهای قدیم این شهر از آن خاطره دارند، دیگر نیست و ما این روزها چهارباغ متفاوتی می‌بینیم. خیابان چهارباغ عباسی یکی از خیابان‌های تاریخی شهر اصفهان است و بی‌شک از عناصر مهم و ارزشمند هویت‌بخش این شهر و در نوع خود اثری بی‌همتا و سندی بسیار بااهمیت در اثبات خلاقیت، اندیشه‌ورزی و توانمندی گذشتگان ما به شمار می‌آید.
